Sam Serveert

Sam Serveert

De Brugse sociaal-circulaire start-up Sam Serveert redt fruit en groenten ‘met een hoek af’ van de composthoop en tovert ze om in allerlei gezond lekkers, van rollebollekes tot granola. Daarbij gebruikt onderneemster Sam Janssens alles wat eetbaar is aan een vrucht, groente, plant of bloem - klokhuis en schil inbegrepen. 

Circulariteit is key bij Sam Serveert

 “Circulariteit staat centraal vanaf stap één van mijn productieproces.

"Naast de groenten en het fruit - allemaal biologisch - dat ik bij lokale boeren en in supermarkten of biowinkels haal, pluk ik ook heel veel seizoensproducten, zoals noten, bloesems, bloemen en kruiden. Ik verwerk al die lekkernijen en upcycle ze tot vitaminerijke, gezonde, vegan fruitknabbels met ‘verborgen’ groenten. Al mijn creaties zijn puur. Ze bevatten geen toegevoegde suikers of artificiële bewaarmiddelen. Ook aan het einde van mijn productieproces verlies ik de circulariteit niet uit het oog. Ik gooi bijvoorbeeld zo weinig mogelijk afval weg. Ik ontwikkel bewust recepten waarbij ik mijn reststromen kan valoriseren. Van de overblijvende klokhuizen en schillen maak ik bijvoorbeeld infusies. De rotte plekken die ik uit het fruit en de groenten snijd, belanden op de composthoop van mijn schoonbroer. En zo is de cirkel rond.” (lacht)

Hoe ben je op het idee gekomen voor Sam Serveert?

Sam Janssens: “Twee jaar geleden, tijdens de coronaperiode, werkte ik als vrijwilliger op een bioboerderij in de buurt. Ze zochten extra handen omdat de vraag naar thuisgeleverde groentepakketten in die periode enorm gestegen was. Het viel me daar op hoeveel fruit en groenten op de composthoop terecht kwamen omdat ze zogezegd niet voldeden. Vanaf het moment dat er een vlek op een appel was, werd hij bij wijze van spreken weggegooid. Ik had net een droogoven gekocht en heb gevraagd of ik al dat ongebruikte fruit mocht meenemen naar huis om mee te experimenteren. En van het een kwam het ander. Ik experimenteerde erop los en merkte al gauw dat mijn producten in de smaak vielen bij vrienden en familie. Zo ontstond gaandeweg het idee om er iets meer mee te doen. In januari van dit jaar heb ik dan de stap gezet om er een zelfstandige activiteit in bijberoep van te maken.”

Vanwaar de keuze om het als bijberoep te doen?

Sam Janssens: “Ik heb een verleden als kankerpatiënt en ik zie het niet meer zitten om bij een werkgever te werken die mij zegt wat ik moet doen. Ik wil mijn eigen regels bepalen. Daarnaast lijd ik aan chronische pijn en onderga ik grote energieschommelingen. Mijn draagkracht is dus beperkt en ik moet op mijn eigen tempo kunnen werken. Het is trouwens ook door mijn eigen situatie dat ik het heel belangrijk vind om met kwetsbare mensen te werken - een ander cruciaal kenmerk van mijn bedrijfje. Ik heb zelf aan den lijve ondervonden wat het betekent om van de ene dag op de andere in een ander ‘segment’ van de bevolking terecht te komen. Ik weet wat het is om ‘niet meer mee te kunnen’, ook al wil je het heel hard. Andere kwetsbare mensen en hun talenten een kans geven, is een heel belangrijke drijfveer voor mij. Ik heb zelf jammer genoeg die kansen niet gekregen tijdens mijn ziekte- en herstelproces.”

Ondersteuning van Circular Hub Brugge

Sam: "Er komt veel meer kijken bij ondernemen dan ik ooit had kunnen vermoeden. Ik besef dat ik nog heel veel moet leren en ben maar wat blij dat ik daarbij ondersteuning kreeg, zowel theoretisch als praktisch.

Het is ook mooi meegenomen dat ik er via de hub toe aangezet werd om samenwerkingen aan te gaan.

Ze hebben me ook een aantal mentoren toegewezen, bij wie ik altijd terechtkan voor advies. Ik voel me echt op mijn plaats tussen de andere circulaire ondernemers, want het circulaire gedachtegoed zit in mijn genen. Ik koop bijvoorbeeld altijd al tweedehandskledij. Het enige wat ik nieuw koop, zijn mijn schoenen. Mijn moeder heeft me altijd ingeprent dat je nooit schoenen van iemand anders mag dragen, omdat dat slecht is voor je lichaamshouding. (lacht)”

Vijf na twaalf - Biedt een circulaire aanpak ook bedrijfsmatige voordelen voor een start-up als Sam Serveert?

Sam Janssens: “Je merkt dat het bewustzijn over de uitputting van de grondstoffen enorm is aangescherpt. Er is meer dan ooit een besef dat we tot de actie moeten overgaan en dat het wellicht niet vijf voor, maar vijf ná twaalf is. Daardoor gaan meer mensen bewust op zoek naar circulaire producten. Dat is misschien leuk voor Sam Serveert, maar ik vind het eigenlijk jammer dat dit een meerwaarde is. Circulariteit zou de norm moeten zijn, geen extra. Ik hoop dat ook de grote spelers zich daar meer bewust van worden. Je merkt wel dat er steeds meer bedrijven zijn die actie ondernemen tegen voedselverspilling. Ik denk niet dat dat greenwashing is, maar een oprechte bezorgdheid. Nu, je moet die bewustwording ook met een korrel zout nemen. Blijkbaar weet 93% van de mensen nog niet wat circulariteit betekent. De term is dus helemaal nog niet ingeburgerd, in tegenstelling tot bijvoorbeeld recycleren. Ook in die zin vind ik het belangrijk om te blijven sensibiliseren en de term te blijven gebruiken. Ik merk zelf dat de mensen die mijn marktkraampje bezoeken niet weten wat circulariteit is. Als ik uitleg dat dit inhoudt dat ik met gesloten kringlopen werk, waarbij afval de grondstof voor nieuwe producten wordt, merk je wel dat ze er heel positief tegenover staan.”

Je had het al over de kwetsbare mensen die je tewerkstelt bij Sam Serveert. Heeft circulariteit ook een sociaal aspect voor jou?

Sam Janssens: “Ongetwijfeld. Als je mensen kan opvissen die uit de arbeidsmarkt vallen, ben je ook circulair bezig. We moeten daar als maatschappij veel meer op inzetten en die mensen actief bij de arbeidsmarkt betrekken. Er gaat heel wat talent verloren. Het vraagt in eerste instantie een investering als ondernemer en je moet misschien wat meer in termen van deelprocessen denken, maar het kan ook heel wat opleveren. Ik werk zelf bijvoorbeeld met psychisch kwetsbare mensen. Die zijn ongelooflijk trots dat ze bij mij groenten en fruit mogen wassen en snijden. Ik word daar zelf instant gelukkig van. Het geeft een stuk zin aan hun leven en het voelt goed als je daar je steentje aan kan bijdragen.”

Meer weten? Alle info vind je op deze website

Meer weten?

Wil je meer weten over een circulaire doener? Stel je vraag aan één van onze medewerkers.

Meer stories

Ben of ken jij een circulaire doener
die we hier mogen vermelden? 

Deze website kwam tot stand met steun van het het Europees Sociaal Fonds
Het ESF stelt middelen ter beschikking voor innovaties die bijdragen tot meer en beter jobs voor meer mensen. 
Ontdek de werking in Vlaanderen via www.esf-vlaanderen.be