Hendrik Bekaert en Sander Steenacker verlieten respectievelijk anderhalf en twee jaar geleden hun commerciële job. Ze trokken resoluut op zoek naar een activiteit met een positievere impact op mens en planeet. Na een uitgebreide studieronde kwamen ze uit bij zeewier, een verbazingwekkend product dat heel wat in zijn mars heeft maar nog te weinig bekend is bij het grote publiek. Daar zouden ze verandering in brengen. Ze vormden een team met biologe Claudia Garcia Alcalde, schreven zich in voor het Kickstarttraject van Circular Hub Brugge en anno 2022 staat hun start-up OceanBites definitief op de rails. 

Vanaf dag één, zelfs voor er sprake was van zeewier, staat het duurzaamheidsaspect voorop bij OceanBites. Sander Steenacker: “We wilden in de eerste plaats een duurzame activiteit uitoefenen. Wat we concreet zouden doen, stond nog niet vast. Toen we op een bepaald moment op zeewier botsten, voldeed dat aan al onze verwachtingen. Het is een prachtig product en hoe meer we er ons in verdiepten, hoe enthousiaster we werden. Omdat zowel ik als Hendrik een commerciële achtergrond hebben, gingen we op zoek naar een wetenschapper die ons kon aanvullen. Die vonden we in Claudia, met wie we in contact kwamen via UGent. Zij heeft een Master in de biologie en studeerde af met een thesis over de zeewiersoort Palmaria Palmata, beter bekend als Dulse. Dat is een van de twee soorten die we momenteel cultiveren, naast Ulva Lactuca of zeesla. De perfecte persoon dus om ons project in goede wetenschappelijke banen te leiden!”

Niets dan troeven

Het geloof in het product is alleszins groot bij de teamleden.

Het is ongelooflijk wat je allemaal met zeewier kan doen. Je kan er isolatie van maken, kleding, veevoeder …

We hebben al die opties bestudeerd en uiteindelijk beslist om ons op de voedingsindustrie te richten, een markt met veel potentieel. Zeewier levert een heel gezond en uitermate voedzaam product op. Het is een bron van macro- en micronutriënten, vitamines, mineralen, proteïnen … Bovendien kan het een belangrijke rol spelen in de eiwittransitie waar Vlaanderen zwaar op inzet, en in een breder kader, de voedselzekerheid van de mensheid.”

Naast de pluspunten van het product als voedingsmiddel is ook het milieuvriendelijke productieproces een belangrijke troef. Claudia Garcia Alcalde: “De teelt van zeewier zorgt op geen enkele manier voor vervuiling of bodembelasting, zoals het geval is met de meeste andere voedingsproducten. Integendeel: net als andere planten neemt ook zeewier CO2 op. Hoe meer zeewier we kweken, hoe meer CO2 we opnemen en hoe meer we de lucht zuiveren. Meestal wordt de ecologische voetafdruk van een bedrijf groter als het uitbreidt, maar bij ons is het net het tegenovergestelde. Bovendien kan je heel veel product produceren op heel weinig landoppervlakte. Als je het binnen teelt, zoals wij doen, creëer je zelf de ideale omstandigheden voor de groei. Daarom kunnen we ook verschillende soort kweken: we creëren gewoon de beste condities per soort. Die kweekomstandigheden op maat leiden ook tot producten van topkwaliteit. Bovendien zijn we door onze binnenteelt niet afhankelijk van de seizoenen. Dat is wel het geval als je in zee oogst. We zijn dus met andere woorden zeker van een uitermate vers product dat permanent beschikbaar is in hoge kwaliteit.” 

Circulariteit staat centraal bij het hele productieproces van OceanBites. Sander Steenacker legt uit: “We creëren zo goed als geen afvalstromen. Ons waterbeheer is hier een mooi voorbeeld van. We werken volgens het RAS-principe (recirculating aquaculture system), wat betekent dat we ons water telkens opnieuw gebruiken.

Dat kan omdat zeewier eigenlijk geen afvalwater produceert: het water aan het einde van het productieproces is zuiverder dan aan het begin.

Er zijn zelfs aquafarms die zeewier kweken om hun water te zuiveren, niet voor het product op zich.” 

Zero waste

Op termijn zijn de ‘waterplannen’ van OceanBites zelfs nog ambitieuzer. Het bedrijf wil zijn water nóg meer valoriseren via IMTA (integrated multitrophic aquaculture). “Dat houdt in dat je de kweek van diverse zaken combineert,” weet Sander Steenacker. “Ons restwater kan dan bijvoorbeeld gebruikt worden door viskwekers in de buurt. De afvalstromen die zij creëren, kunnen wij vervolgens opnieuw gebruiken voor ons zeewier. Dat water wordt dan opnieuw gezuiverd tijdens ons proces en kan nadien weer door iemand anders gebruikt worden, enzovoort. Op die manier valoriseren we reststromen, beperken we het waterverbruik én is het water dat uiteindelijk terug in de zee terechtkomt zuiverder dan voorheen! Wettelijk gezien kan dit vandaag nog niet - je mag geen afvalwater gebruiken voor voedselproductie - maar Europa zet momenteel sterk in op aquacultuur en we verwachten dat daar verandering in komt. In 2024 nemen we onze intrek in de nieuwe hub voor aquacultuurbedrijven aan de visveiling in Oostende. Daar krijgen we mogelijks een garnaal- en een viskwekerij als buren. Dat is de perfecte setting voor deze ambities. Het zou mooi zijn mochten we onze afvalstroom kunnen valoriseren in samenwerking met onze nieuwe buren én het zou de kostprijs van de productie van het zeewier aanzienlijk drukken.” 

Ook het andere ‘afval’ - alhoewel dit dus eigenlijk niet het juiste woord is - van de zeewierproductie kan op talrijke manieren hergebruikt worden. Hendrik Bekaert: “Het enige afval dat we eventueel produceren is het niet-verkochte zeewier of de biomassa die niet geschikt is voor menselijke consumptie. Maar ook daarmee kunnen we heel wat richtingen uit. Het kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor veevoeder of als grondstof in de cosmetische sector. We streven dus echt naar zero waste.”

KADER

De OceanBites-crew volgde het Kickstartprogramma van Circular Hub Brugge. Dat vulde een aantal leemtes op bij het team. Hendrik Bekaert: “We hadden weliswaar grootse plannen voor ons zeewierbedrijf, maar hadden nog een aantal domeinen waar we minder sterk in waren. We zijn op zoek gegaan naar manieren om net die kennis te vergaren en zo ontdekten we The Circular Kickstart, dat ons hierin sterk geholpen heeft. We hebben er veel bijgeleerd en we kwamen in contact met andere, gelijkgestemde ondernemers. De zakelijke onderwerpen waren misschien minder aan ons besteed, gezien onze achtergrond, maar er kwamen heel wat thema’s aan bod die wel heel nuttig zijn geweest. Ik denk bijvoorbeeld aan de sessie over marketing. Dat was voor ons heel interessant, omdat je dan vanuit een andere invalshoek naar je product leert kijken. We leerden ook dat je het als bedrijf niet de hele tijd over circulariteit moet hebben. Dat is slechts een deel van je boodschap. Heel boeiend waren ook de lezingen van circulaire spelers van over de hele wereld. Verder kregen we ook enkele mentoren toegewezen, met wie we altijd contact kunnen opnemen als we vragen hebben.”

Meer weten? Alle info vind je op deze website.